vrijdag 10 februari 2017

Villa Jacobus in drie bedrijven

1. Het begint in 1859 als het idyllische Nachtegaalspad wordt omgedoopt tot Parkstraat. De sloten aan weerszijden reeds gedempt, de bomen vervangen door statige panden. De straat wordt ook wat verbreed, om zo vanaf het ´Voorhout´ zicht te kunnen hebben op Plein 1813 en dat komt dan weer door Napoleon.



Het Nachtegaalspad in 1775, door P.C. la Fargue.
In het belang van de compositie heeft de schilder het pad met ongeveer de helft verkort en tevens de ´Grote kerk´ (rechts) een zet gegeven.


De bevolking neemt toe, het is de industrialisatie, er worden straten bijgemaakt, kerken gebouwd.
Het centrum verdient een voorname kerk en zo verrijst tussen 1875-77 in de Parkstraat de 'H. Jacobus de Meerdere', van de bekende architect P.J.H. Cuypers, in neogotische stijl. Voor de bouw moeten wel wat woningen wijken, het 'hofje van Schwamps', waarmee dan ook weer de ontvolking van de binnenstad wordt ingeluid.



De kerk (zonder voorplein) geprojecteerd op de kaart van Last/Lobatto uit 1868.
Onder de pijl het 'hofje van Schwamps'.


2. Bijna honderd jaar later
Eind jaren zestig: wegens ontvolking van de binnenstad besluit het bisdom de kerk te slopen.
Marga Klompé, onze eerste vrouwelijke minister (o.a. C.R.M.) en lid van de parochie steekt daar een stokje voor en dat is dan weer precies de reden waarom er een portret van haar in de pastorie hangt.


H. Jacobuskerk


In 1975 wordt het kerkgebouw rijksmonument.


3. Augustus 2009
Er zit een slechtvalk op de kerk. Da's even wennen, er zaten hier wel eens torenvalken, maar dit is toch wel even een heel ander kopje thee. Het is vrouwtje X8, dan ruim een jaar oud. In de volgende winter verschijnt er ook een mannetje, het paar kiest voor het ministerie van justitie als broedrots.
In die tijd zie ik de valken niet zo veel, nog het meest tussen 'acht en vijf' doordeweeks, als daar de TL-buizen branden.
Dat verandert als er bouwwerkzaamheden in het gebied beginnen, ze houden niet van herrie.
Deze toename van waarnemingen is reden voor Martin Mollet (Slechtvalkwerkgroep Nederland) om contact te zoeken met de kerk, met het verzoek een kast te mogen plaatsen.
Joost Happel, bestuurslid van de kerk, blijkt al direct een enthousiast voorstander van dit idee en dat leidt dan uiteindelijk tot het plaatsen van de kast op 30 november 2012, wat dan weer reden is om dit blog te beginnen.
Het wordt een kast met een kort rooster (Monumentenzorg).


Villa Jacobus


Waar de kast precies moet komen, wordt aan mij overgelaten. Opdat de kast ook goed zichtbaar is op straatniveau, kies ik voor de oostkant van de torenspits. Observatieplek is dan het steegje op de hoek van nr. 34 in de Kazernestraat, welkens rooilijnen ook al voorkomen op de kaart van 'Bos en Harn' uit 1616 en eh......